بازار هفتگي سنتي انزلي يا شنبه بازار را مي‌توان نمايشگاهي از توليدات روستايي و فرهنگ بومي منطقه براي مسافران نوروزي دانست.

"شنبه بازار" كه به گفته سالخوردگان انزلي قدمت آن به ‪ ۷۰‬سال پيش باز مي‌گردد، در مركز شهر انزلي در كنار رودخانه شنبه‌بازار روگا برپا مي‌شود.

از ساعات نخستين روز شنبه فروشندگان كه از انزلي و روستاها و شهرهاي مختلف استان گيلان مي‌آيند، بساط خود را گسترده و به لهجه‌هاي محلي گيلكي به تبليغ اجناس خود مشغول مي‌شوند.

ماهي، طيور، زيتون ، سبزيجات و صيفي جات، ترشي‌هاي محلي، برنج، كلوخ نمك، روناس ( نوعي رنگ گياهي براي رنگين ساختن ماهي شور)، گردو، پنير محلي معروف به سياه‌مزگي، كره ماسال، آبغوره ، كدوي محلي ، سير و فلفل محلي ، ماهي شور و دودي ، مغز حلوا (سوهان كنجدي)، ادوات ماهي‌گيري از جمله توليدات روستايي است كه در اين بازار به فروش مي‌رسد.

در كنار توليدات روستايي در سالهاي اخير اجناس و كالاهاي مصرفي، لباس، لوازم خانگي نيز به اجناس بازار افزوده شده است.

مجموعه‌اي از رنگها نارنجي و سبز و قرمز و عطرها و بوها از عطر ادويه و سبزي‌جات محلي تا بوي ماهي و همهمه‌آواها به اين بازار ويژگي خاصي مي‌بخشد.

پير زنان روستايي با لچك سفيد بر سر كنار بساط خود ماكيان، تخم مرغ ، سبزي‌هاي محلي ، ترشي و مرباهاي محلي ، دوغ ، ماست و نان محلي ( كشتا و نان برنجي ) و يا حصير و بافته‌هاي كاموايي و يا قلمه‌هاي گل و نشاهاي گياهان را به فروش مي‌رسانند.

به گفته محققان، شايد علت انتخاب محل بازار در مكان فعلي آن علاوه‌بر موضوع فروش ماهي، در دسترس بودن راه‌آبي باشد كه هنوز هم نقش مهمي را در رساندن محصولات مناطق ديگر به بازار ايفا مي‌كند.

اين نكته در بازارهاي شهرهاي ساحلي تا آستارا كاملا محسوس است.

تشكيل بازارهاي دوره‌اي و هفتگي در شمال‌ايران بويژه گيلان سابقه‌اي طولاني دارد تاجايي‌كه برخي از پژوهندگان احتمال مي‌دهند كه رشد شهرنشيني در شمال ايران ارتباط نزديكي با بازارهاي روستايي داشته و پايه‌هاي نخستين شهرها و شهركهاي ايران در شمال كشور (جنوب بحر خزر) بر بازارهاي هفتگي گذاشته شده است.

بازارهاي هفتگي در روزهاي مختلف هفته در برخي شهرها برپا مي‌شود اما اگر بازارهاي هفتگي گيلان را از نظر اهميت درجه بندي كنيم بازار انزلي در درجه نخست قرار دارد.

سيد محمدتقي ميرابوالقاسمي در كتاب گيلان آورده است : بي‌شبهه در احداث برخي آباديها بازارهاي هفتگي موثر بوده‌اند و با وجود افزايش راهها و گسترش شبكه‌هاي ارتباطي اين بازارها هنوز هم در عرصه اقتصادي و اجتماعي جاذبه‌هاي سنتي خود را حفظ كرده‌اند.

يكي ديگر از ويژگيهاي اين بازار جنبه‌هاي اجتماعي و تفريحي آن است.

در قديم روستاييان علاوه بر خريد و فروش، براي ديدارهاي دوستانه،انتخاب همسر و گردش و تفريح به بازار مي‌رفتند و همچنين فرزندان خود را براي تشويق به بازار مي‌بردند.

" يخ در بهشت" (مخلوطي از آب و شكر و گلاب كه در باديه‌اي مسين ريخته مي‌شود و داخل ظرفي محتوي يخ و نمك گذاشته شده حدود‪ ۳۰‬دقيقه چرخانده مي شود، بستني يخي ساخته شده از ذغال اخته، باقلاي پخته كه فروشندگان به آن خرماي گيلان لقب داده‌اند، شربت آب غوره ( آب غوره مخلوط با سبزيهاي محلي تازه و نمك) از جمله خوراكيهايي است كه بهار و تابستان در اين بازار به فروش مي‌رسد.

شنبه بازار انزلي به‌رغم برخي كم و كاستي‌ها از جاذبه خاصي براي مسافران برخوردار است كه در صورت توجه مي‌تواند نشان‌دهنده بخشي از فرهنگ و سنن و توليدات منطقه و از جاذبه‌هاي خوب گردشگري باشد.

كارشناسان، ساماندهي اين بازار سنتي را ضرورتي اجتناب ناپذير مي‌دانند با اين حال معتقدند در احداث محلي جهت برپايي بازار بايد ويژگيهاي بومي منطقه‌اي و سنتي رعايت شود تا جذابيت آن حفظ شود./ایرنا